I. Mở Đầu: Bắt Đầu Từ Cuộc "Chiến" Của Các Sàn Giao Dịch
Gần đây, ngành công nghiệp crypto đã chứng kiến một làn sóng "MEME từ các sàn giao dịch", dẫn đến một cuộc đối đầu công khai giữa hai sàn giao dịch lớn là OKX và Binance.

Vào ngày 4 tháng 10, Hà Nhất (He Yi) đã phát biểu: "Chúc bạn nắm giữ BNB, lái xe Binance, sống trong khu dân cư Binance, tận hưởng cuộc sống Binance." Ngay trong ngày hôm đó, đồng MEME "Binance Life" đã ra mắt. Ngày 7 tháng 10, Binance Alpha niêm yết đồng Meme "Binance Life". Trùng hợp thay, đồng coin "4" cũng thu hút nhiều sự chú ý gần đây trở nên cực kỳ nóng hổi nhờ hoạt động marketing của CZ. Vào ngày 1 tháng 10, CZ đã đăng bài: "Thú vị là, sau khi hacker bán toàn bộ token, kiếm lời 4000 USD, cộng đồng đã tiếp quản giao dịch này và mua đồng MEME này với giá cao hơn..." Ngày 4 tháng 10, "4" chính thức được niêm yết trên Binance Alpha.

Một loạt hành động của hai nhà lãnh đạo Binance, bao gồm việc dẫn dắt xu hướng một cách điên cuồng và phát hành MEME, đã châm ngòi cho mạng xã hội. Ngọn lửa này thậm chí còn lan tới OKX — Giám đốc điều hành OKX đã phải lên tiếng trả lời các câu hỏi như "Tại sao OKX không phản hồi bằng cách phát hành các MEME thuộc hệ thống OKX?". Thị trường crypto lúc này cũng chia rẽ dư luận: một phe coi MEME như một cửa ngõ lưu lượng mới, tán thành hành động phát hành MEME mạnh mẽ của Binance; một phe khác chất vấn liệu ngành công nghiệp crypto có đang một lần nữa tham gia vào các sản phẩm "thiên về giải trí" và tiếp thị phóng đại, đi chệch khỏi mục đích phát triển ban đầu của công nghệ mã hóa.

Điều này khiến chúng ta không khỏi suy ngẫm nghiêm túc: trong thế giới crypto đầy mộng mơ và sặc sỡ này, những người thực hành nên theo đuổi điều gì? Liệu câu chuyện của thị trường crypto có nên tiếp tục được viết bởi những "memes" không có giá trị thực tế hỗ trợ?

II. Ý Định Ban Đầu: Tại Sao Bước Vào Thế Giới Crypto?
Có lẽ nhiều người thực hành ban đầu bị thu hút bởi giá trị của BTC, khi giá cả không ngừng tăng của nó liên tục làm mới nhận thức của những người theo dõi. Nhưng với sự thông qua của BTC ETF và ETH ETF, cùng với sự đổ xô gia nhập của các tổ chức tài chính truyền thống lớn, BTC đã vượt ra khỏi lãnh địa ban đầu của thế giới crypto. Chúng ta đang chứng kiến sự ra đời của một hệ thống tài chính hoàn toàn mới.

Quay ngược lại thời kỳ cổ xưa của thế giới crypto, BTC được sinh ra từ những lý tưởng thuần túy của giới geek như phi tập trung, chống độc quyền và tái thiết lập niềm tin. Những người xây dựng không dựa vào các câu chuyện cười và sự cường điệu để thu hút sự chú ý của thị trường. Thay vào đó, ngày qua ngày, họ mang trong mình niềm tin chân thành của thời đại để xây dựng nền tảng cho thế giới crypto, sử dụng công nghệ và ý tưởng để mài giũa từng dòng mã và xây dựng từng hệ sinh thái thực tế.

Thế giới crypto đã bùng nổ với vô số khả năng nhờ những nỗ lực của những người đóng góp thế hệ đầu tiên, đặt nền móng vững chắc cho sự phát triển thịnh vượng của toàn bộ hệ sinh thái ngày nay.

III. Làn Sóng MEME: Cảm Giác Quen Thuộc Đằng Sau Lễ Hội
Khi đứng ngoài làn sóng MEME và nhìn nhận nó một cách lạnh lùng, không khó để liên tưởng đến cơn sốt ICO năm 2017. Trong hai cơn sốt sôi động cách nhau 8 năm này, có cả điểm giống và khác: Các nhà đầu tư MEME bị thúc đẩy bởi giá trị cảm xúc, tạo ra một ảo giác FOMO toàn dân, theo đuổi giấc mơ giàu nhanh trong những đợt tăng giảm mạnh của các đồng MEME. Dưới ảo tưởng rằng "mọi người đều là người tham gia sớm", họ mạnh dạn All In, làm đảo lộn tâm lý đầu tư bình thường của các nhà đầu tư đồng thời phá vỡ các quy tắc vốn có của thị trường.

Khác với trước đây, việc phát hành MEME coin có chi phí ít hơn, rào cản thấp hơn và chu kỳ ngắn hơn. Tất nhiên, việc đóng gói dự án cũng sơ sài hơn. So với các sách trắng kém chất lượng và cấu trúc sản phẩm tan vỡ thời kỳ ICO, các đồng MEME thậm chí không có sản phẩm hay công nghệ đằng sau, chỉ dựa hoàn toàn vào một bức ảnh và cảm xúc để mua đứt mong muốn đầu tư của các nhà đầu tư.

Sau khi lễ hội sôi động này kết thúc, một số ít người may mắn thu về lợi nhuận khổng lồ, trong khi đa số nhà đầu tư rời đi trong thất vọng. Vô số trái tim bị lay động bởi những huyền thoại giàu nhanh cuối cùng cũng sẽ nguội lạnh hoàn toàn.

IV. Chu Kỳ Ngành: Lý Tưởng Luôn Bị Lưu Lượng Nuốt Chửng
Nhìn lại làn sóng ICO trong ngành công nghiệp crypto, nó bắt đầu bằng "lý tưởng" nhưng cuối cùng bị nhấn chìm bởi "đầu cơ": Năm 2017, ICO bắt đầu với tầm nhìn về một "cuộc cách mạng tài chính phi tập trung". Tuy nhiên, khi các vụ "giàu nhanh qua đêm" khác nhau được phóng đại vô hạn, các nhóm dự án đã ngửi thấy lợi ích đằng sau lưu lượng, từ bỏ ý định ban đầu là xây dựng các dự án thực tế, và chuyển trọng tâm sang "đóng gói và tiếp thị". Trong một thời gian, các KOL lớn nhận tiền để xác nhận và ủng hộ, các nhóm dự án cố ý bơm thổi và bán phá giá, các hoạt động roadshow kiểu đa cấp xuất hiện... ICO cuối cùng đã phát triển thành "các đồng coin vô giá trị và các vụ lừa đảo bỏ chạy của nhóm dự án."

Làn sóng ICO có lẽ là một ví dụ tiêu cực cực đoan trong lịch sử phát triển của ngành công nghiệp crypto. DeFi và NFT sau ICO đã để lại một dấu ấn quan trọng trong ngành công nghiệp crypto.

Mặc dù làn sóng DeFi năm 2020 đã phát triển từ "tái cấu trúc dịch vụ tài chính" thành "sự cạnh tranh nội bộ trong khai thác thanh khoản", nhưng không thể phủ nhận rằng lưu lượng do làn sóng này mang lại đã thúc đẩy những người thực hành xây dựng cơ sở hạ tầng tài chính "không cần tin tưởng trung gian". Mặc dù làn sóng NFT năm 2021, dưới sự đầu cơ xấu của một số ít người, đã tạo ra một số "cạm bẫy đầu cơ hình ảnh", nhưng ý nghĩa của nó trong việc mạnh dạn thử nghiệm "xác nhận quyền sở hữu tài sản kỹ thuật số" và tích hợp "văn hóa truyền thống và văn hóa crypto" là không thể xóa nhòa. Đặc biệt, làn sóng NFT đã giúp nhiều người nhận ra sự kỳ diệu của tài sản crypto, biến lưu lượng một cách thiết thực thành động lực phát triển bền vững cho ngành công nghiệp crypto.

Trong quá trình lặp lại và phát triển câu chuyện ngành, việc sử dụng lưu lượng một cách tích cực thực sự có thể thúc đẩy sự tiến bộ của ngành và nhanh chóng hình thành hiệu ứng "vượt ra khỏi phạm vi". Tuy nhiên, nếu những người thực hành và nhà đầu tư chỉ mải mê chìm đắm trong trò chơi kiếm tiền nhanh, họ chỉ có thể xây dựng những lâu đài trên cát hết lần này đến lần khác bằng cách sử dụng lưu lượng và sự cường điệu. Tiền nóng sẽ luôn tìm ra lối thoát tiếp theo, nhưng chi phí niềm tin dành cho ngành sẽ ngày càng cao. Khi ngành không còn có những câu chuyện dài hạn để hỗ trợ, sự quản lý và nhận thức chủ đạo sẽ đồng thời thụt lùi, do đó làm trầm trọng thêm làn sóng đầu cơ trong ngành này.

V. Tại Sao Tôi Từ Chối MEME
Điều tôi từ chối không phải là văn hóa MEME, mà là "lễ hội tập thể rỗng tuếch" vô nghĩa này.

Sự ra đời của văn hóa MEME có thể được truy nguyên từ Dogecoin vào năm 2013. Khi đó, các kỹ sư phần mềm Billy Markus và Jackson Palmer đã kết hợp meme chó Shiba "Doge" đang thịnh hành với mã của Bitcoin để tạo ra Dogecoin, ban đầu nhằm mục đích châm biếm thị trường crypto quá nóng. Các đồng MEME thời kỳ đầu mang ý nghĩa châm biếm hiện thực, kết hợp với tính chất giải trí, mang theo biểu hiện của tinh thần geek "phản đối tài chính truyền thống, ủng hộ phi tập trung".

Nhưng chẳng mấy chốc, MEME đã thoái hóa thành một công cụ đầu cơ "mua khi giá tăng và bán khi giá giảm". Hầu như mọi loại MEME đều lặp lại kịch bản cũ kỹ về "tạo ra thần tượng giàu nhanh", "sụp đổ và thanh lý" và "trở lại hình dạng ban đầu". Bữa tiệc "biểu hiện văn hóa cộng đồng" này cuối cùng đã trở thành một lễ hội đầu cơ "thu hoạch nhà đầu tư nhỏ lẻ".

Là một người thực hành lâu năm, tôi đã chứng kiến con đường trưởng thành và chín muồi của ngành công nghiệp crypto. Tôi hy vọng thế giới crypto có thể tìm lại sự sáng tạo và minh bạch trước đây. Tôi hy vọng các doanh nhân sẽ mang theo những lý tưởng trong sáng với tinh thần geek thuần túy, tạo ra giá trị thực sự cho ngành, thay vì thỏa mãn ảo giác giàu nhanh qua đêm trên con đường tạo ra meme.

VI. Chu Kỳ Tiếp Theo: Xây Dựng Sự Đồng Thuận Thực Sự
Ngành công nghiệp cần những câu chuyện mới và cơ hội thử nghiệm và sai sót. MEME không phải là tội lỗi nguyên thủy, nhưng nó không thể trở thành chủ đề chính của ngành.

Những người thực hành nên suy ngẫm: khi làn sóng tiếp theo đến, chúng ta nên thảo luận về điều gì?

"Ai kiếm được bao nhiêu", "Ai kiếm được tiền nhanh" dù dễ trở thành chủ đề trò chuyện sau bữa ăn, nhưng tại sao không, ở độ tuổi mà chúng ta vẫn còn ấp ủ những giấc mơ, hãy tự hỏi trái tim từng đam mê của mình: "Tôi đã thay đổi điều gì?" và "Tôi đã mang lại điều gì cho ngành?"

Có lẽ tất cả chúng ta đã từng quan sát với hy vọng: nhiều năm sau, công nghệ blockchain và công nghệ crypto chắc chắn sẽ được ghi vào lịch sử công nghệ. Do đó, trong khi ngành vẫn đang phát triển nhanh chóng, hãy để mỗi người thực hành sử dụng sự tin tưởng và đổi mới để xây dựng sự đồng thuận thực sự, thay vì khai thác danh tiếng và lưu lượng để thổi phồng MEME và kích động tâm lý thị trường.

Những bước chân dưới chân thì ngắn, nhưng con đường phía trước còn dài. Chỉ có một trái tim kiên định mới có thể vượt qua những cám dỗ và ám ảnh, giữ cho lý tưởng không thay đổi và nhất quán qua năm tháng dài.