Mối Quan Hệ Giữa Biến Động Tỷ Giá và Dòng Vốn Quốc Tế là Gì?

Biến động bất thường của tỷ giá thường có mối liên hệ mật thiết với dòng vốn quốc tế, gây ra những dao động không cần thiết trong sản xuất công nghiệp và phát triển kinh tế vĩ mô. Do đó, ổn định tỷ giá góp phần ổn định nền kinh tế và giá cả.

Hiện nay, dòng vốn quốc tế không chỉ có quy mô lớn mà còn di chuyển qua nhiều kênh khác nhau với rất ít rào cản nhân tạo.

Các nước công nghiệp bắt đầu nới lỏng quy định tài chính từ cuối những năm 1970, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho dòng vốn quốc tế.

Trong chế độ tỷ giá thả nổi, hệ quả trực tiếp nhất của dòng vốn quốc tế quy mô lớn là biến động giá trên thị trường ngoại hối. Nếu một lượng lớn vốn chảy vào Đức, tỷ giá đồng Mark Đức sẽ tăng; ngược lại, nếu vốn rút khỏi Mỹ, tỷ giá USD chắc chắn giảm. Mặt khác, nếu nhà đầu tư kỳ vọng đồng tiền của một quốc gia tăng giá, vốn sẽ đổ về nước đó.

Mối tương quan giữa dòng vốn và biến động thị trường ngoại hối có ảnh hưởng quan trọng đến cơ cấu ngành kinh tế và giá cả. Ví dụ, khi một nước chứng kiến dòng vốn ra lớn làm đồng nội tệ mất giá—hoặc khi dự đoán đồng tiền giảm giá dẫn đến chảy vốn—cơ cấu ngành và giá cả sẽ thay đổi theo hướng có lợi cho các ngành liên quan đến ngoại thương. Xét theo góc độ thương mại, các ngành công nghiệp có thể chia thành hai nhóm: ngành có khả năng ngoại thương (như sản xuất, có thể xuất/nhập khẩu) và ngành không thể ngoại thương (như một số dịch vụ phải tiêu thụ tại chỗ). Khi vốn chảy ra và tiền tệ mất giá, giá cả trong các ngành ngoại thương tăng lên. Nếu tốc độ tăng lương không tương ứng, việc mở rộng sản xuất sẽ sinh lời, thúc đẩy xuất khẩu. Tuy nhiên, xét về cơ cấu nội địa, vốn sẽ dịch chuyển từ ngành phi thương mại sang ngành thương mại. Nếu tình trạng này kéo dài, cân đối kinh tế có thể mất ổn định. Do đó, các nước công nghiệp và ngân hàng trung ương không muốn tỷ giá đồng nội tệ lệch xa khỏi mức cân bằng. Đây là lý do họ can thiệp trực tiếp khi đồng tiền quá yếu hoặc quá mạnh.

Một tác động quan trọng khác của dòng vốn và biến động tỷ giá là: dòng vốn ra lớn làm tăng chi phí hình thành vốn sản xuất trong nước, trong khi dòng vốn vào quá mức có thể gây áp lực lạm phát không mong muốn, ảnh hưởng đến đầu tư dài hạn. Đầu thập niên 1980, Mỹ áp dụng chính sách tiền tệ thắt chặt và tài khóa mở rộng, dẫn đến dòng vốn đổ vào và đẩy giá USD tăng. Trong khi đó, Cục Dự trữ Liên bang (Fed) gần như không can thiệp vào thị trường ngoại hối trong giai đoạn 1981–1982. Ngược lại, các nước Tây Âu, để ngăn chảy vốn khi đồng tiền châu Âu giảm giá, buộc phải thường xuyên can thiệp trực tiếp và yêu cầu Fed hỗ trợ.