Bất kể số vốn nhiều hay ít, thời điểm vào lệnh sớm hay muộn, bất cứ ai từng giao dịch trên thị trường đều đã trải nghiệm cảm giác của Ngài Chắc Chắn. Trong các chương tiếp theo, chúng ta sẽ học được vài bài học cực kỳ quan trọng, tất cả đều được minh họa rõ ràng trong câu chuyện ngụ ngôn hiện đại.  

Bài học đầu tiên chính là câu trả lời cho câu hỏi đã đặt ra. Nếu hỏi một trăm trader rằng: "Để thành công trên thị trường, chúng ta nên...?", chúng ta sẽ nhận vô số câu trả lời khác nhau. Tôi dám chắc không ai đưa ra đáp án đúng. Câu trả lời chính xác đã được tiết lộ một cách kịch tính trong câu chuyện ngụ ngôn.  

Trong Chương 1, Sloman từng nêu lên câu hỏi này, giờ chúng ta nhắc lại:  

"Nguyên tắc cơ bản đằng sau thành công trên thị trường là gì?"  

Hoặc, diễn đạt khác: Từ nào nên điền vào chỗ trống trong câu: "Để thành công trên thị trường, chúng ta nên...?"  

Liệu những người thành công trên thị trường, dù vô tình hay cố ý, có tuân theo những nguyên tắc chung nào không?  

Hãy dành một phút suy ngẫm. Bạn có thể xác định được Ngài Chắc Chắn đã làm gì... thực sự làm gì để chiến thắng trong trò chơi thị trường không? Hãy nhớ rằng, khi đọc xong cuốn sách này, bạn sẽ thấy phần lớn nội dung là những điều mình đã biết. Nhưng trước khi lật trang tiếp theo, tôi thách bạn đưa ra ít nhất ba đáp án cho câu hỏi trên. Gợi ý: Câu trả lời là một danh từ.  

Nếu danh từ bạn đoán là "đầu hàng", xin chúc mừng—bạn là học sinh xuất sắc của lớp.  

Ngài Chắc Chắn đã làm gì sai khi thua lỗ? Thực ra, ông ấy sai rất nhiều thứ. Một trong số đó là dám chống lại thị trường. Thị trường di chuyển ngược hướng ông... nó trở thành kẻ thù của ông... và lấy đi tiền của ông.  

Vậy ông đã làm gì đúng? Điều đúng duy nhất ông làm là giương cờ trắng đầu hàng. Ông ngừng bơi ngược dòng và quay xuôi theo nó.  

Sloman kể một câu chuyện có thật:  

"Tôi quen một trader chuyên nghiệp cực kỳ tài năng—hãy tạm gọi là Rob. Rob thường xuyên giao dịch khối lượng lớn hàng tuần. Lúc đó, tôi là tay mơ, mới bắt đầu ở Chicago, và tình cờ được ngồi cạnh anh ấy một thời gian. Chúng tôi là kiểu trader 'trên lầu' (thực hiện giao dịch tại các công ty môi giới hoặc tự doanh mà không cần đến sàn); địa điểm giao dịch là một văn phòng trong tòa nhà cạnh Sàn Giao dịch Hàng hóa Chicago.  

Một buổi sáng, tôi đến văn phòng sớm và thấy Rob ngồi một mình. Lúc đó, chúng tôi đang giao dịch hợp đồng tương lai chỉ số S&P 500, nên tôi tùy hứng hỏi anh dự đoán thị trường hôm nay thế nào. Câu trả lời của anh khiến tôi sửng sốt.  

'Tôi không biết,' Rob nói.  

'Vì anh không muốn nói cho tôi biết chứ gì,' tôi đáp.  

'Không,' Rob nói, 'Tôi nói thật đấy. Tôi chẳng có manh mối nào về hướng đi của thị trường cả.'  

Tôi hơi hoảng. Tôi nhìn anh chằm chằm vì không hiểu anh đang nói gì.  

Cuối cùng, tôi cất tiếng: 'Rob, anh rõ ràng là một trong những trader giỏi nhất ở đây. Anh thực sự không biết thị trường sẽ đi đâu hôm nay sao?'  

'Tôi không đùa đâu.'  

'Vậy... vậy... anh giao dịch kiểu gì?'  

'Nói ra anh cũng không tin đâu,' Rob nói. 'Anh sẽ không bao giờ tin nổi.'  

'Có thể anh nói đúng, nhưng cứ thử xem.'  

Rob nhìn tôi và nói: 'Được rồi. Nghe này: Nếu thị trường đi lên, tôi mua một ít. Nếu nó tiếp tục lên, tôi mua thêm. Nếu nó lại lên nữa, tôi mua tiếp. Nếu thị trường đi xuống, tôi bán một ít. Nếu nó tiếp tục xuống, tôi bán thêm. Nếu nó lại xuống nữa, tôi bán tiếp.'  

Nghe có vẻ ngớ ngẩn không? Phi lý? Quá đơn giản? Lúc đó, tôi không hiểu nổi (hồi đó tôi chỉ là một tay mơ ngờ nghệch). Về sau, tôi mới nhận ra những gì Rob nói với tôi sáng hôm đó chính là cốt lõi của giao dịch. Kể từ đó, tôi thấy cách tiếp cận này ở mọi trader thành công.  

Nói thẳng ra thì:  

'Họ không bao giờ, chưa từng để ý kiến cá nhân về thị trường cản trở giao dịch của mình.'  

..............  

'Để thành công trên thị trường, chúng ta nên đầu hàng.'  

'Đầu hàng thị trường nghĩa là từ bỏ mọi thứ—vứt bỏ tất cả quan điểm, phán đoán và kết luận quý giá của chúng ta về thị trường. Điều này cực kỳ khó vì nhiều người trong chúng ta đã dành hàng năm nghiên cứu thị trường, tích lũy những hiểu biết mà mình cho là độc nhất.  

Nói cách khác, chúng ta đã đầu tư rất nhiều vào những gì mình nghĩ là hiểu biết. Điều này khiến việc buông bỏ càng khó khăn, nhất là khi chúng ta cố kết hợp cả hai. Chúng ta hỏi: "Tại sao không? Sao không thể dùng cả hai—Lý Thuyết Adam và những công cụ sẵn có trong hộp đồ nghề của mình?"  

Tiếc là không được. Trừ khi chúng ta tiếp cận thị trường với tâm thế hoàn toàn buông bỏ, nếu không sẽ thất bại. Như người ta nói: "Adam giống như một người tình hay ghen."  

Anh ta đòi hỏi chúng ta tiếp cận thị trường mà không biết gì cả.  

Chỉ cần trong lòng nghĩ mình hiểu thị trường dù chỉ một chút, hạt giống thất bại đã được gieo mầm. Điều này không có nghĩa chúng ta chắc chắn sẽ thua lỗ. Hầu như bất kỳ hệ thống hay phương pháp tốt nào cũng có thể kiếm lời trong một thời gian. Nhưng bản chất cứng đầu của chúng ta sớm muộn cũng lộ diện (và thường là rất sớm).  

Tại sao? Vì thị trường luôn biến đổi không ngừng. Chỉ những người hoàn toàn không bị ràng buộc, có đủ linh hoạt, mới thích nghi được với sự biến chuyển không ngừng đó. Nếu không, chúng ta sẽ mắc kẹt trong việc bảo vệ một vị thế: 'Lẽ ra nó phải đi hướng này.'  

Vớ vẩn. Điều quan trọng duy nhất là: Nó đang đi hướng nào? Hiện tại nó đang diễn biến ra sao? Nói cách khác:  

Để thực sự thành công trên thị trường, chúng ta phải nhìn nó bằng con mắt của một đứa trẻ năm tuổi.  

Vì nếu một đứa trẻ năm tuổi thực sự quan tâm và theo dõi thị trường (dù tôi phải thừa nhận, chúng quá thông minh để làm vậy—chúng thà chơi đùa dưới ánh mặt trời), chúng sẽ không có bất kỳ gánh nặng tích lũy nào. Góc nhìn của chúng hoàn toàn mới mẻ." 'Để thành công trên thị trường, chúng ta nên đầu hàng.'