Tóm tắt: Thị trường gần đây dường như bước vào giai đoạn khó nắm bắt, các loại tiền mã hóa blue chip duy trì dao động ở mức cao với xu hướng chưa rõ rệt, trong khi thị trường altcoin không đón nhận được cơn bò kỳ vọng. Ngược lại, tài sản DAT hoặc cổ phiếu tiền mã hóa lại tỏa sáng trong thị trường tài chính truyền thống. Trước đó, nhiều ý kiến trên mạng xã hội cho rằng đợt bò này được thúc đẩy bởi dòng tiền truyền thống. Tác giả đồng tình với nhận định này, đồng thời nhấn mạnh rằng dòng tiền này so với các chu kỳ thị trường trước đây có những đặc điểm khác biệt: chịu ảnh hưởng lớn bởi yếu tố vĩ mô, mức độ chấp nhận rủi ro thấp, tập trung cao, hiệu ứng lan tỏa tài sản hạn chế và luân chuyển nhóm ngành không rõ nét. Do đó, khi môi trường vĩ mô có những biến chuyển quan trọng, việc phân tích kỹ lưỡng các thay đổi này sẽ giúp chúng ta đưa ra quyết định chính xác. Nhìn chung, tác giả cho rằng việc Chủ tịch Fed Powell điều chỉnh logic hoạch định chính sách cùng với diễn biến thị trường lao động Mỹ sẽ quyết định niềm tin vào việc cắt giảm lãi suất vào tháng 9, từ đó tác động đến giá cả thị trường tài sản rủi ro.
Bài phát biểu của Powell thay đổi điều gì?
Trong vài tháng qua, điểm then chốt trong cuộc chiến kinh tế vĩ mô là liệu Fed dưới sự lãnh đạo của Powell có thể cắt giảm lãi suất mạnh trong năm nay như kỳ vọng của chính quyền Trump hay không. Vậy tại sao chính quyền Trump lại gấp rút thúc ép Fed hạ lãi suất, thậm chí sẵn sàng chấp nhận rủi ro làm ảnh hưởng đến tính độc lập của Fed và uy tín của đồng USD? Trong các bài phân tích trước, chúng tôi đã chỉ ra rằng chính quyền Trump theo đuổi mục tiêu "hồi hương sản xuất" trong chính sách kinh tế, nhưng quá trình thực hiện gặp hai trở ngại:
Chi phí nội địa quá cao, không thể cạnh tranh với các sản phẩm quốc tế;
Nợ chính phủ quá lớn, không đủ ngân sách để khuyến khích hồi hương sản xuất.
Trong nửa năm cầm quyền, chính quyền Trump thực hiện chính sách theo hai bước: đầu tiên, thực hiện các lời hứa tranh cử để củng cố uy tín (ví dụ: trao quyền lớn cho DOGE, thay đổi chính sách tiền mã hóa); sau đó, áp dụng biện pháp thuế quan. Lý do phải củng cố thế lực trước khi áp thuế là vì thuế cao có thể gây lo ngại lạm phát nhập khẩu, làm tăng sự phản đối trong nước. Sau vài tháng đàm phán, khung chính sách thuế quan của Trump đã được thiết lập và mang lại hiệu quả. Theo Bộ trưởng Tài chính Mỹ Besant, tính đến ngày 22/8, thuế quan đã mang về thặng dư ngân sách gần 100 tỷ USD trong nửa năm qua và dự kiến đạt 300 tỷ USD trong năm nay. Ngoài ra, Mỹ cũng nhận được các cam kết đầu tư từ Nhật Bản (5500 tỷ USD), EU (6000 tỷ USD và đơn hàng năng lượng 7500 tỷ USD).
Mặc dù chi phí nội địa (nhân công, logistics) chưa thể giảm ngay do đòi hỏi một cuộc đại suy thoái để thiết lập lại cơ cấu chi phí, chính quyền Trump đã thay đổi cơ cấu cạnh tranh và vốn trong nước thông qua thuế quan. Do đó, đã đến lúc triển khai bước tiếp theo: Fed cắt giảm lãi suất.
Vậy cắt giảm lãi suất thay đổi điều gì?
Thứ nhất, giảm áp lực nợ: Trong nhiệm kỳ của cựu Bộ trưởng Tài chính Yellen, Kho bạc Mỹ đã tăng phát hành trái phiếu ngắn hạn, và Besant duy trì quyết định này. Ưu điểm là lãi suất trái phiếu ngắn hạn chịu sự kiểm soát của Fed, giảm gánh nặng trái phiếu dài hạn, đồng thời nhu cầu trái phiếu ngắn hạn cao giúp giảm chi phí vay. Tuy nhiên, nhược điểm là rút ngắn kỳ hạn nợ, làm tăng áp lực trả nợ ngắn hạn. Cắt giảm lãi suất sẽ giảm áp lực trả lãi từ trái phiếu ngắn hạn.
Thứ hai, giảm chi phí vay cho doanh nghiệp vừa và nhỏ (DNVVN): So với tập đoàn lớn, DNVVN phụ thuộc nhiều vào vay ngân hàng để duy trì hoạt động. Lãi suất cao làm giảm khả năng mở rộng của DNVVN. Sau khi thay đổi cơ cấu cạnh tranh nội địa bằng thuế quan, việc khuyến khích DNVVN mở rộng sản xuất để lấp đầy khoảng trống cung ứng và tránh lạm phát là cấp bách.
Do đó, chính quyền Trump sẽ dùng mọi biện pháp để ép Fed hạ lãi suất, từ can thiệp vào việc tu sửa trụ sở Fed đến tấn công thành viên Cục Dự trữ Liên bang có tư tưởng cứng rắn Cook. Những nỗ lực này dường như đã được đền đáp khi Powell phát biểu tại Hội nghị Ngân hàng Trung ương Jackson Hole tuần trước. Điều đáng ngạc nhiên nhất là Powell – người luôn bảo vệ tính độc lập của Fed – dường như đã khuất phục trước sức ép của Trump. Các điểm chính trong bài phát biểu của ông:
-
Rủi ro kinh tế Mỹ đã chuyển từ lạm phát sang thị trường lao động;
-
Tác động của thuế quan đến lạm phát cần thời gian, không phải yếu tố gây ra vòng xoáy lạm phát;
-
Cập nhật khung chính sách tiền tệ, trong đó giảm nhấn mạnh vào "lãi suất sàn hiệu quả" như đặc trưng của điều kiện kinh tế thông thường.
Nói cách khác, Fed không còn quá lo ngại lạm phát do thuế quan mà chuyển sang quan tâm đến suy thoái và sụp đổ thị trường lao động, đồng thời mức cắt giảm lãi suất có thể không giới hạn. Sự thay đổi này phù hợp với chính sách của Trump, tạo ra kỳ vọng về nới lỏng thanh khoản.
Tác động đến thị trường tiền mã hóa
Thị trường tiền mã hóa thường được xem như "chim hoàng yến" phản ánh tâm lý đầu cơ của thị trường tài sản rủi ro toàn cầu. Do đó, sau bài phát biểu của Powell, tiền mã hóa đồng loạt tăng giá, nhưng đợt điều chỉnh sau đó cho thấy thị trường đã định giá trước khả năng cắt giảm lãi suất trong năm. Sau khi xác lập logic giao dịch mới, thị trường chuyển từ kỳ vọng cảm tính sang lý tính, và cần thêm bằng chứng để đánh giá mức độ cắt giảm.
Về mức độ điều chỉnh, diễn biến của ETH – đồng tiền thu hút nhất thời gian qua – đáng theo dõi. Nếu giá không phá vỡ kênh tăng trong ngắn hạn, tâm lý nhà đầu tư chưa đảo chiều và rủi ro vẫn kiểm soát được. Trong tuần tới, các chỉ số thị trường lao động sẽ tác động đáng kể đến xu hướng tiền mã hóa, đặc biệt là dữ liệu việc làm phi nông nghiệp (Nonfarm) vào thứ Sáu. Nếu dữ liệu yếu kém, khả năng cắt giảm lãi suất vào tháng 9 sẽ tăng cao; nếu mạnh, thị trường lao động Mỹ cho thấy sức phục hồi và áp lực cắt giảm lãi suất giảm, có thể dẫn đến điều chỉnh sâu hơn. Dù sao, thị trường chính sách gần đây khiến tác giả nhớ đến diễn biến năm 2023 chịu sự chi phối của CPI.
