Black Swan

Black Swan là thuật ngữ chỉ những sự kiện rất khó dự đoán và hiếm gặp, thường gây ra hậu quả nghiêm trọng cho nền kinh tế và xã hội. Tên gọi "Black Swan" xuất phát từ việc trước khi phát hiện ra thiên nga đen ở Úc, tất cả người châu Âu đều cho rằng thiên nga đều có màu trắng.
Hiện tượng Black Swan có ba đặc điểm: tính bất ngờ, tác động mạnh mẽ và có thể giải thích được sau khi sự kiện xảy ra. Logic đằng sau là những điều chúng ta không biết có ý nghĩa lớn hơn những điều chúng ta đã biết, bởi vì nhiều sự kiện Black Swan xảy ra và gia tăng trong những điều kiện không thể dự đoán.
Xã hội loài người chủ yếu bị chi phối bởi những biến động cực đoan, chưa biết, rất khó xảy ra (theo kiến thức hiện tại của chúng ta) nhưng có tác động lớn, chẳng hạn như Chiến tranh Thế giới thứ II, sự kiện 9/11, và đại dịch COVID-19. Điều này có nghĩa là lịch sử loài người không tiến triển một cách chậm rãi, tuyến tính, mà thay vào đó nhảy vọt từ một sự kiện đứt gãy này sang sự kiện đứt gãy khác. Tuy nhiên, trong thực tế, hầu hết mọi nghiên cứu về đời sống xã hội đều tập trung vào những điều đã biết và lặp đi lặp lại, đặc biệt là sử dụng phương pháp suy luận "đường cong chuông", điều này đã đánh giá thấp vai trò của những sự kiện ngẫu nhiên không thể dự đoán trong lịch sử, dẫn đến việc bỏ qua sự thật.
Trong thị trường vốn, công ty Quản lý Vốn Dài Hạn, áp dụng mô hình phân phối chuẩn, đã phá sản và thanh lý vào năm 2000; sau khi đại dịch bùng phát vào đầu năm 2020, các quỹ đầu tư lớn trên toàn cầu đều chịu thiệt hại lớn, trong đó quỹ đầu tư hàng đầu Bridgewater đã mất 23% trong quý đầu tiên của năm 2020. Những ví dụ này cho thấy các mô hình định lượng phức tạp của các tổ chức đầu tư chính thống dường như thất bại khi xảy ra các sự kiện Black Swan.
Vậy các tổ chức đầu tư nên phản ứng như thế nào với các sự kiện Black Swan? Câu trả lời là áp dụng một danh mục đầu tư "lồi", tức là dành 85%-90% tiền để đầu tư vào các tài sản không rủi ro, chẳng hạn như trái phiếu chính phủ, và số tiền còn lại để đánh cược vào các sự kiện Black Swan. Quỹ Black Swan Universa Investments, áp dụng chiến lược danh mục đầu tư này, đã kiếm được 115% vào năm 2008 và gần 40 lần lợi nhuận trong quý đầu tiên của năm 2020.