Chính quyền Trump đang thảo luận kế hoạch mua lại khoảng 10% cổ phần của Intel (INTC.US) bằng nguồn vốn từ Đạo luật CHIPS và Khoa học, một động thái có thể biến chính phủ Mỹ trở thành cổ đông lớn nhất của nhà sản xuất chip đang gặp khó khăn này. Theo các quan chức Nhà Trắng và nguồn tin am hiểu, chính phủ liên bang đang xem xét chuyển đổi khoản tài trợ theo từng giai đoạn của Đạo luật CHIPS thành đầu tư cổ phần, với số tiền có thể bao gồm 10,9 tỷ USD trợ cấp sản xuất thương mại và quân sự đã được phê duyệt cho Intel. Tuy nhiên, trong khi chính quyền Trump cân nhắc, SoftBank của Nhật Bản đã đi trước một bước — thỏa thuận đầu tư 2 tỷ USD đã được hoàn tất.
Theo giá trị thị trường hiện tại, 10% cổ phần tương đương khoảng 10,5 tỷ USD, phần nào trùng lặp với khoản tài trợ ban đầu 2,2 tỷ USD mà Intel đã nhận được. Chi tiết cụ thể và lộ trình thực hiện vẫn chưa rõ ràng. Người phát ngôn Nhà Trắng Kush Desai từ chối bình luận về các chi tiết đàm phán, chỉ nhấn mạnh rằng "không có thỏa thuận nào là cuối cùng cho đến khi được công bố chính thức." Bộ Thương mại Mỹ, cơ quan giám sát Đạo luật CHIPS, cũng không đưa ra bình luận, và phía Intel không phản hồi yêu cầu bình luận.
Nguồn tin cho biết thêm, chính phủ cũng đang thảo luận khả năng chuyển đổi các khoản tài trợ khác từ Đạo luật CHIPS thành cổ phần, nhưng vẫn còn nghi vấn về việc ý tưởng này có nhận được sự ủng hộ rộng rãi hay đã được trao đổi trước với các doanh nghiệp hay không. Đáng chú ý, nguồn vốn từ Đạo luật CHIPS ban đầu được lên kế hoạch giải ngân theo từng giai đoạn dựa trên các cột mốc dự án, nhưng việc chuyển đổi thành cổ phần có thể rút ngắn thời gian nhận vốn.
Bối cảnh đàm phán này khá phức tạp: Kể từ khi chính quyền Trump nhậm chức, Intel, do tụt hậu về công nghệ so với các nhà sản xuất châu Á như TSMC (TSM.US), đã trở thành trọng tâm trong nỗ lực phục hồi ngành sản xuất chip trong nước của Mỹ. Mặc dù TSMC và Samsung đã mở rộng đầu tư tại Mỹ, việc đảm bảo sản xuất chip tiên tiến trong nước vẫn là ưu tiên của cả hai chính quyền.
Trước đây, chính quyền Biden từng xem xét các phương án như sáp nhập Intel với GlobalFoundries (GFS.US), trong khi nhóm của Trump đã đàm phán với TSMC về khả năng tiếp quản nhà máy của Intel, nhưng không có tiến triển đáng kể. Nội bộ cũng từng đề xuất kêu gọi vốn từ UAE, nhưng hiện vẫn chưa rõ tình hình.
Nếu kế hoạch mua cổ phần được triển khai, nó sẽ tiếp nối mô hình can thiệp mạnh mẽ hơn vào các lĩnh vực chiến lược gần đây của chính quyền Trump. Nhóm này đã tăng cường kiểm soát bằng cách yêu cầu các công ty bán dẫn chia sẻ 15% doanh thu từ Trung Quốc và mua lại "cổ phần vàng" của U.S. Steel.
Cách tiếp cận này tương đồng với thông báo hồi tháng trước của Lầu Năm Góc về việc mua lại 15% cổ phần ưu đãi của công ty đất hiếm MP Materials, cho thấy xu hướng triển khai vốn vào các chuỗi cung ứng then chốt của Washington.
Đáng chú ý, trong khi chính quyền Trump cân nhắc đầu tư vào Intel, tập đoàn SoftBank của Nhật Bản đã đạt thỏa thuận rót 2 tỷ USD vào nhà sản xuất chip Mỹ này. Theo điều khoản của thỏa thuận mua chứng khoán cuối cùng, SoftBank sẽ mua trực tiếp cổ phiếu phổ thông của Intel với giá 23 USD/cổ phiếu, phụ thuộc vào các điều kiện hoàn tất thông thường.
Chủ tịch kiêm CEO SoftBank Masayoshi Son tuyên bố khoản đầu tư này thể hiện cam kết của công ty trong việc "thúc đẩy vị thế dẫn đầu về công nghệ và sản xuất của Mỹ." CEO Intel Pat Gelsinger nhấn mạnh mối quan hệ hợp tác chặt chẽ hàng thập kỷ với Son và bày tỏ lòng biết ơn vì sự tin tưởng dành cho Intel thông qua khoản đầu tư này.
Hiện tại, Intel đang đối mặt với áp lực kép từ doanh số trì trệ và thua lỗ kéo dài, với tân CEO Pat Gelsinger đang cố gắng đảo ngược tình thế bằng cách cắt giảm chi phí và sa thải nhân viên. Mặc dù tin tức về khoản đầu tư của chính phủ từng đẩy cổ phiếu Intel tăng mạnh nhất kể từ tháng 2, nhưng các báo cáo về đàm phán cổ phần khiến cổ phiếu này giảm hơn 3% vào thứ Hai. Tuy nhiên, sau khi SoftBank công bố thỏa thuận đầu tư 2 tỷ USD, giá cổ phiếu Intel trong giao dịch ngoài giờ đã tăng hơn 5% tại thời điểm đưa tin.
