Bạn đã bao giờ thắc mắc rằng Bitcoin – một loại tiền ảo – ban đầu làm thế nào để có được giá trị và chứng minh rằng nó thực sự “có giá trị thực” chưa? Để trả lời câu hỏi này, cần phải nhắc đến hai cột mốc quan trọng: một là ngày Bitcoin lần đầu tiên được định giá, và hai là Ngày Pizza Bitcoin.
Thực tế, sau khi Bitcoin ra đời vào năm 2009, nó đã không có giá trị cụ thể trong một thời gian dài. Vào thời điểm đó, khái niệm tiền điện tử còn bị xã hội nghi ngờ, chỉ một nhóm nhỏ những người đam mê công nghệ bị triết lý của Bitcoin thu hút và bắt đầu tham gia đào Bitcoin.
Ngày mà Bitcoin thật sự được gán cho một mức giá là vào tháng 1 năm 2010. Trên diễn đàn BitcoinTalk, một người dùng tên “dwdollar” tuyên bố rằng anh ta muốn tạo ra một thị trường mới nơi mọi người có thể tự do mua bán Bitcoin. Đến ngày 17 tháng 3 năm 2010, sàn giao dịch tiền kỹ thuật số đầu tiên ra đời và Bitcoin được định giá là 0,003 USD—lần đầu tiên nó có một mức giá thống nhất.
Tuy nhiên, chỉ có giá thôi thì chưa đủ để chứng minh giá trị nội tại của Bitcoin. Điều khiến Bitcoin thể hiện được chức năng thanh toán thật sự chính là một thí nghiệm xã hội diễn ra hai tháng sau đó, và thí nghiệm này sau này được biết đến với cái tên “Ngày Pizza Bitcoin”.
Quay lại ngày 18 tháng 5 năm 2010, trên diễn đàn BitcoinTalk, một lập trình viên tên là Laszlo đã đăng một bài viết nói rằng anh muốn mua pizza bằng Bitcoin. Nguyên văn anh ấy viết: “Tôi muốn mua 2 chiếc pizza lớn, và tôi sẽ trả 10.000 Bitcoin. Pizza có thể là tự làm hoặc mua từ tiệm. Nhưng tôi cần bạn giao pizza đến tận nhà tôi, giống như dịch vụ phòng khách sạn. Tôi không muốn phải tự chuẩn bị hay đi mua. Tôi thích hành tây, ớt chuông, xúc xích và nấm. Đừng cho cá lạ lên pizza nhé!”
Thật không may, bài viết này không nhận được nhiều sự chú ý. Sau 6 tiếng mới có phản hồi đầu tiên. Trong 3 ngày tiếp theo, có một số người vào xem, nhưng rất ít người hỏi địa chỉ của anh ấy. Phần lớn là các bình luận hoài nghi hoặc chế giễu. Thậm chí Laszlo bắt đầu nghi ngờ, đăng lại hỏi: “Không ai muốn mua pizza cho tôi vì số Bitcoin tôi đưa ra quá thấp à?”
Cuối cùng, vào lúc 5:17 chiều ngày 22 tháng 5 năm 2010, sau 4 ngày chờ đợi, Laszlo đã đăng bài xác nhận giao dịch thành công. Anh viết: “Tôi chỉ muốn thông báo rằng tôi đã đổi thành công 10.000 Bitcoin lấy hai chiếc pizza. Cảm ơn jercos!” và đính kèm hình ảnh pizza.
Đây là giao dịch thực tế đầu tiên trong lịch sử Bitcoin. Từ đó, giá Bitcoin bắt đầu tăng vọt. Để tưởng nhớ ngày này, ngày 22 tháng 5 hằng năm được gọi là Ngày Pizza Bitcoin.
Mặc dù tính theo giá cao nhất trong lịch sử Bitcoin, hai chiếc pizza đó có giá trị lên đến 160 triệu đô la Mỹ—có thể là pizza đắt nhất trong lịch sử—nhưng chính nhờ giao dịch này, Bitcoin đã chứng minh được giá trị sử dụng và hiện thực hóa tầm nhìn của Satoshi Nakamoto về một “hệ thống tiền mặt điện tử ngang hàng.”
