Nói một cách đơn giản, "giảm một nửa" là một cơ chế đặc biệt trong thế giới tiền kỹ thuật số. Chúng ta đều biết rằng Bitcoin ra đời sau cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008, nguyên nhân xuất phát từ việc đồng USD bị phát hành quá mức, dẫn đến lạm phát toàn cầu. Trong bối cảnh như vậy, Satoshi Nakamoto đã chọn một mô hình kinh tế khác biệt với tiền pháp định như USD hay Yên Nhật – vốn có thể in vô hạn. Do đó, Bitcoin được thiết kế ngay từ đầu là một mô hình kinh tế giảm phát với tổng cung cố định.

Nhưng điều này lại đặt ra một vấn đề mới: Làm thế nào để Bitcoin được đưa vào lưu thông thị trường? Để giải quyết điều này, Satoshi quy định trong cơ chế đồng thuận của Bitcoin rằng tất cả Bitcoin ban đầu chỉ có thể được khai thác (đào) thông qua việc tạo ra các khối (blocks). Mỗi khi có một khối mới được tạo ra, thợ đào sẽ nhận được phần thưởng là một lượng Bitcoin nhất định.

Ngoài ra, để ngăn chặn việc khai thác quá nhanh khiến toàn bộ số Bitcoin bị khai thác hết trong thời gian ngắn, Satoshi đã thêm một cơ chế gọi là “giảm một nửa”.

Cụ thể, trong mạng lưới blockchain của Bitcoin, từ khối gốc đầu tiên, trung bình mỗi 10 phút sẽ tạo ra một khối mới, và mỗi khối ban đầu sẽ mang 50 BTC vào lưu thông.

Tuy nhiên, để đảm bảo Bitcoin không bị đưa vào thị trường quá nhanh, Satoshi quy định rằng cứ mỗi 210.000 khối (khoảng 4 năm), phần thưởng khối sẽ giảm đi một nửa.

Nghĩa là, từ khối thứ 210.001 trở đi, mỗi khối chỉ tạo ra 25 BTC. Đến khối 420.001 thì còn 12.5 BTC, và cứ tiếp tục như vậy. Sau 33 lần giảm, phần thưởng mỗi khối sẽ tiến gần về 0, bắt đầu từ mức 0.0021 BTC.

Theo tính toán dựa trên giới hạn của ngôn ngữ lập trình, tổng lượng Bitcoin tối đa có thể đạt là khoảng 20.999.999,9769 BTC, tức xấp xỉ 21 triệu coin – giới hạn tối đa của Bitcoin.

Cơ chế giảm một nửa đóng vai trò then chốt trong sự thành công của Bitcoin. Nó giúp kiểm soát tốt sự cân bằng giữa lạm phát và giảm phát trong giai đoạn đầu. Ai cũng biết nếu một tài sản giảm phát quá mạnh thì tính thanh khoản sẽ suy giảm. Ngược lại, nếu lạm phát không kiểm soát, giá trị tài sản sẽ mất dần.

Việc giảm một nửa giúp điều tiết tốc độ Bitcoin được đưa vào thị trường – không quá nhanh gây lạm phát, cũng không quá chậm gây mất thanh khoản. Nhờ vậy, giá trị thanh toán của Bitcoin đã được thể hiện rõ ràng trong giai đoạn đầu.

Ngoài ra, cơ chế này cũng giúp mạng lưới blockchain của Bitcoin phát triển mạnh mẽ. Khi giá Bitcoin còn thấp, phần thưởng cao khuyến khích nhiều người tham gia. Về sau, khi giá tăng, phần thưởng giảm nhưng phí giao dịch lại tăng, từ đó duy trì sức mạnh tính toán và sự ổn định của mạng lưới.

Chính vì thế, khi cơ chế giảm một nửa của Bitcoin được thị trường công nhận, nhiều đồng tiền số khác cũng học theo.

Ngày nay, khi nhắc đến “giảm một nửa”, mọi người không chỉ nói về cơ chế, mà còn ám chỉ những biến động thị trường đi kèm sau đó. Dù đầu cơ là bản năng của con người, nhưng hy vọng rằng mọi người vẫn nên vững bước và luôn ghi nhớ mục tiêu ban đầu.