1. Đấu giá slot parachain là gì?

Trước khi tìm hiểu về đấu giá slot parachain, cần nắm rõ kiến trúc của Polkadot.

Polkadot là một blockchain đa chuỗi dị thể có khả năng mở rộng, với tầm nhìn cốt lõi là liên kết chuỗi chéo. Để đạt được mục tiêu này, Polkadot bao gồm ba thành phần: Relaychain (chuỗi trung chuyển), Parachain (chuỗi song song) và Bridge (cầu nối).

• Relaychain: Là một blockchain được xây dựng trên nền tảng Substrate, đóng vai trò là trung tâm của mạng Polkadot, chịu trách nhiệm xác thực giao dịch, bảo vệ và điều phối các parachain, đồng thời duy trì bảo mật toàn mạng.

• Parachain: Kết nối với Relaychain thông qua các slot để vận hành và tương tác, xử lý các tác vụ chuyên biệt. Mỗi parachain có thể tập trung vào các nghiệp vụ khác nhau, phục vụ các nhu cầu đa dạng.

Slot parachain (Parachain Slots) là giao diện kết nối giữa Relaychain và parachain. Để chia sẻ bảo mật của mạng Polkadot và tương tác với các parachain khác, các dự án bắt buộc phải sử dụng slot. Slot được chia thành hai loại:

• Slot beta cộng đồng (community beta slots): Chiếm 20%, do Web3 Foundation triển khai nhằm hỗ trợ phát triển hệ sinh thái Polkadot.

• Slot thương mại (commercial slots): Chiếm 80%, được phân phối thông qua đấu giá.

Do parachain tiêu tốn tài nguyên mạng, số lượng slot ban đầu bị giới hạn để đảm bảo hiệu suất và bảo mật. Gavin Wood - nhà sáng lập Polkadot - từng tiết lộ vào tháng 7/2020 rằng số lượng parachain tối đa sẽ vào khoảng 100, đồng nghĩa với giới hạn slot tương ứng.

Để phân phối công bằng, Polkadot sử dụng cơ chế đấu giá, cho phép các dự án đặt cọc DOT trong một khoảng thời gian nhất định để giành quyền sử dụng slot (không bán vĩnh viễn). Sau khi kết thúc thời hạn thuê, DOT sẽ được hoàn trả. (Lưu ý: DOT đang staking không thể sử dụng để đấu giá.)

Về thời gian diễn ra đấu giá, hiện chưa có ngày cố định. Theo Gavin Wood, sự kiện sẽ khởi động vào đầu năm nay (2021). Quá trình triển khai dự kiến như sau:

1. Testnet Rococo cần chạy ổn định một thời gian.

2. Sau đó, đấu giá slot sẽ được mở đầu tiên trên Kusama (testnet của Polkadot).

3. Cuối cùng, cơ chế này sẽ áp dụng lên mainnet Polkadot.
   (Lưu ý: Đấu giá trên Polkadot yêu cầu DOT, trên Kusama yêu cầu KSM.)

2. Cách thức đấu giá và tham gia

Polkadot áp dụng cơ chế "đấu giá nến" (candle auction) với cải tiến về cơ chế kết thúc ngẫu nhiên, nhằm giảm thiểu "sniping" (đặt giá sát thời điểm kết thúc).

Nguồn gốc đấu giá nến: Xuất phát từ thế kỷ 16, khi các cuộc đấu giá tàu biển kết thúc đột ngột lúc ngọn nến tắt. Trong phiên bản kỹ thuật số, thời điểm kết thúc được xác định ngẫu nhiên bằng một khối (block) trong quá khứ, khiến người tham gia không thể dự đoán.

Quy trình đấu giá gồm hai giai đoạn:

• Giai đoạn an toàn: Công khai trạng thái đấu giá.

• Giai đoạn ngẫu nhiên: Kết thúc đột ngột tại một thời điểm không xác định, ưu tiên mức giá cao nhất trước thời điểm đó.

Đấu giá diễn ra mỗi 6 tháng/lần, mỗi lần chỉ mở 1 slot. Thời hạn thuê slot có các lựa chọn: 6, 12, 18 hoặc 24 tháng. Dự án có thể đấu giá một hoặc nhiều kỳ liên tiếp, giá cao nhất sẽ thắng.

Nếu thiếu vốn, dự án có thể sử dụng PLO (Parachain Lease Offerings, hay crowdloan) hoặc xin tài trợ từ Web3 Foundation. PLO cho phép cộng đồng khóa DOT ủng hộ dự án, đổi lại nhận token hoặc ưu đãi. DOT được khóa trên Relaychain, không chuyển cho dự án và sẽ hoàn trả nếu thất bại.

3. Ý nghĩa của đấu giá slot parachain

a) Đối với Polkadot

• Là cột mốc quan trọng hiện thực hóa tầm nhìn liên chuỗi.

• Tăng utility cho DOT: Nhu cầu khóa DOT để đấu giá hoặc ủng hộ dự án sẽ tác động đến tỷ lệ khóa toàn mạng, có khả năng hỗ trợ giá DOT/KSM (tùy điều kiện thị trường).

b) Đối với dự án

• Chia sẻ bảo mật và khả năng tương tác của Polkadot.

• Dự án giành slot đầu tiên có lợi thế tiên phong trong phát triển hệ sinh thái.

• Hiện nhiều dự án lớn như Acala, Phala, ChainX... đã sẵn sàng tham gia.

c) Đối với nhà đầu tư

• PLO mở ra cơ hội kiếm lời từ token dự án thay vì chỉ staking DOT.

• Các sàn giao dịch (ví dụ OKEx) và quỹ đầu tư đang tích cực hỗ trợ, cung cấp công cụ staking DOT với lãi suất hấp dẫn (~12.8% APY).

Kết luận: Đấu giá slot parachain là sự kiện then chốt thúc đẩy hệ sinh thái Polkadot, thu hút sự tham gia của cả dự án, nhà đầu tư và các tổ chức lớn.