Cổ phiếu lên xuống thất thường, phải làm sao?
Thị trường chứng khoán mỗi ngày đều diễn ra những bi kịch và hài kịch khác nhau. Những con số xanh đỏ nhảy múa, giá cổ phiếu lên xuống bất thường khiến bao nhà đầu tư đứng ngồi không yên.
Vậy khi cổ phiếu biến động, bạn nên xử lý thế nào?
Tình huống 1:
Chị Li: "Sao cổ phiếu của tôi biến động mạnh thế, bỗng dưng lao dốc không phanh?"
Biên tập viên: Khi cổ phiếu tăng/giảm mạnh nhiều phiên liên tiếp mà không có thông tin quan trọng từ công ty, nhà đầu tư cần cảnh giác với rủi ro thao túng thị trường.
Chị Li: "Nhưng tôi đã mua rồi, giờ phải làm sao? Hay tại tôi đen đủi?"
BT: Chúng ta đầu tư theo xu hướng. Chỉ cần xu hướng chưa đảo chiều, hãy giữ nguyên vị thế. Chỉ can thiệp khi xu hướng phá vỡ hoặc đạt ngưỡng chốt lời/cắt lỗ đã định.
Trước khi đầu tư, hãy tự hỏi:
1. Mục tiêu lợi nhuận?
2. Điểm thoát lệnh?
Nếu đạt mục tiêu, chốt lời và không quan tâm biến động sau.
Nếu chưa đạt nhưng xu hướng vẫn tốt, tiếp tục nắm giữ.
Nếu mục tiêu không đạt và xu hướng đảo chiều, mạnh dạn giảm hoặc đóng lệnh.
Chị Li: "Hóa ra khi cổ phiếu lên xuống cần giữ tâm lý như vậy!"
BT: Lưu ý, chứng khoán là kênh rủi ro. Cần đánh giá khả năng chịu rủi ro, xác định mục tiêu phù hợp và giao dịch thận trọng.
Chị Li: "Cảm ơn lời khuyên, tôi sẽ giữ cái đầu lạnh!"
Tình huống 2:
Chị Li: "Tôi toàn mua đáy nhưng lại thành mua lưng chừng. Giờ sao?"
BT: Chị vội mua khi thấy phục hồi nên thành mua nửa đường.
Chị Li: "Vậy phải làm thế nào?"
BT: Trước hết phân tích tâm lý đám đông khi săn đáy.
Lỗi thường gặp: Đa số nhà đầu tư tham rẻ và sợ bỏ lỡ cơ hội.
Kết quả khác nhau: 1) Người nhạy bén mua được đáy; 2) Người do dự bỏ lỡ; 3) Người cố săn đáy nhưng thất bại.
Tại sao toàn mua nửa đường?
"Chỉ số càng cao càng mua?" Chị Li: Thấy thị trường lên là muốn mua thêm! BT: Rất nguy hiểm - chỉ số cao đồng nghĩa rủi ro tích lũy. Càng lên cao càng phải thận trọng!
"Không nỡ bán, không tiền mua." Chị Li: Tôi hay all-in nên khi điều chỉnh là lỗ nặng. BT: Mắc kẹt mà không có tiền đúng là khổ sở!
Chị Li: "Chắc tôi không hợp săn đáy rồi..."
Thiếu kiên nhẫn! Chị Li: Lần trước tôi bán đỉnh rồi giảm vốn nhưng vẫn hụt đáy. BT: Chị thiếu kiên nhẫn, vội mua khi thị trường điều chỉnh nên hết tiền khi đáy thực sự đến.
Do dự hối hận! Chị Li: Đợt khủng hoảng trước, tôi bỏ lỡ cơ hội vì giữ vốn quá ít! BT: Nhiều người cũng do dự ở đáy thực, sai lầm liên tiếp rồi hối tiếc.
Đáy không đoán trước được nhưng có thể thăm dò. Trong thị trường giảm, đáy tương đối gồm: đáy phục hồi, đáy tạm thời và điểm đảo chiều. Đáy được tìm qua thăm dò, không phải đánh cược.
Cách thăm dò đáy: 1) Xác định vùng đáy tiềm năng; 2) Dùng 5-10% vốn mua thử và đặt lệnh dừng lỗ; 3) Tăng dần vốn khi xu hướng lên; 4) Cắt lỗ nếu không phải đáy.
Săn đáy cần tâm lý vững. BT: Giữ bình tĩnh trước cám dỗ, đôi khi dùng tư duy "nho chua" để tự an ủi, giảm thiểu rủi ro.
Đổi cổ phiếu vì tin đồn?
Bạn có thấy mình trong những tình huống này?
- Tự mãn vì "tin nội bộ" từ bạn bè;
- Tin tưởng mù quáng "chuyên gia";
- Mê mẩn giao dịch của "thần chứng khoán";
- Không kiềm chế được tay khi nghe tin;
- ...
Cách làm này có tốt không?
Chị Li: "Dĩ nhiên không! Nhưng tôi không kiểm soát được!"
BT: Hãy cùng phân tích nguyên nhân.
Có thể do:
1) Nghĩ chuyên gia luôn đúng. Nhưng họ phân tích 3 phút, còn bạn nghiên cứu bao lâu? Chiến lược của họ có phù hợp với bạn?
2) Nghĩ tin đồn sinh lời. Tin thật hay giả, đã lỗi thời chưa? Nên phân tích tin công khai thay vì cá cược nội gián.
3) Nghiện giao dịch. Đặc điểm nhà đầu tư hay giao dịch:
- Không kiềm chế được tay dù thị trường xấu;
- Không chịu giữ tiền mặt;
- Sốt ruột khi cổ phiếu không lên;
Tác hại của giao dịch thường xuyên:
- Phí giao dịch ăn mòn lợi nhuận;
- Bán sớm mất cơ hội lớn;
- Giao dịch sai hướng khi thị trường xấu;
Chị Li: "Tôi mắc đủ các lỗi này! Phải làm sao?"
BT: Thử các cách sau:
- Áp dụng triết lý "chậm mà chắc";
- Xây dựng quy tắc giao dịch riêng;
- Nâng cao kỹ năng lướt sóng;
- Hạn chế giao dịch bốc đồng bằng cách chỉ mua/bán 100 cổ phiếu;
Nhiều nhà đầu tư thiếu tư duy độc lập, hay dựa dẫm và không tự tin.
Hãy xây hệ thống giao dịch riêng và tuân thủ nghiêm ngặt để trở thành nhà đầu tư thành công!
