Hiệu ứng đuôi dài là gì?

Xét từ nhu cầu của con người, phần lớn tập trung ở "phần đầu" (head), có thể gọi là xu hướng phổ biến; trong khi nhu cầu ở "phần đuôi" (tail) lại mang tính cá nhân hóa, phân tán và số lượng nhỏ. Tuy nhiên, khi tổng hợp tất cả những nhu cầu nhỏ lẻ này lại, chúng tạo thành một thị trường thậm chí còn lớn hơn thị trường phổ biến và có thể tạo ra giá trị đáng kinh ngạc.

Hiệu ứng đuôi dài ban đầu được dùng để mô tả mô hình kinh doanh của các công ty internet như Amazon hay Netflix. Đó là hiện tượng khi tổng doanh thu từ những sản phẩm có lượng bán thấp nhưng đa dạng—vốn thường bị bỏ qua—lại vượt xa doanh thu từ các sản phẩm chủ lưu.

Dưới áp lực tối đa hóa lợi nhuận, hầu hết doanh nghiệp chỉ tập trung vào "phần đầu" của đường cầu mà bỏ qua "phần đuôi," dẫn đến cuộc cạnh tranh khốc liệt trong "vùng biển đỏ" (red ocean) của thị trường chính, trong khi "vùng biển xanh" (blue ocean) rộng lớn hơn ở phần đuôi lại bị lãng quên. Lý thuyết này phân tích rằng các doanh nghiệp nên tư duy ngược lại—thay vì chỉ chú trọng 20% sản phẩm chủ lưu, hãy quan tâm đến 80% "phần đuôi dài."

Ứng Dụng Của Hiệu Ứng Đuôi Dài:

Trong nền kinh tế truyền thống, bị giới hạn bởi phạm vi thông tin, các doanh nghiệp thường bị hạn chế về mặt địa lý. Ví dụ, một cửa hàng trái cây trên phố sẽ chỉ nhập táo vì đa số khách thích táo, trong khi sầu riêng—món chỉ số ít người ưa chuộng—sẽ bị bỏ qua do không đủ khách hàng để bù chi phí.

Nhưng internet đã phá vỡ mọi giới hạn, giúp doanh nghiệp khai thác phần đuôi nhu cầu và biến những thị trường ngách thành cơ hội sinh lời. Google là một ví dụ điển hình của công ty "đuôi dài." Hàng triệu doanh nghiệp nhỏ và cá nhân trước đây chưa từng quảng cáo hoặc chỉ quảng cáo quy mô nhỏ—họ quá nhỏ để các đơn vị quảng cáo truyền thống chú ý, thậm chí bản thân họ cũng không nghĩ mình có thể quảng cáo. Nhưng Google Adsense đã hạ thấp rào cản: nó tự phục vụ, giá rẻ và ai cũng có thể dùng.

Hàng triệu doanh nghiệp nhỏ này tạo nên một thị trường quảng cáo "đuôi dài" khổng lồ. Vô số con số nhỏ tích lũy thành một con số lớn khổng lồ; vô số doanh nghiệp nhỏ hợp lại thành một thị trường vô hạn. Trong hàng ngàn đầu sách trên Amazon, một số ít sách bán chạy chiếm một nửa doanh thu, trong khi đa số sách còn lại—dù bán ít từng cuốn—lại chiếm nửa doanh thu còn lại nhờ sự đa dạng của chúng.

Hiệu ứng đuôi dài nhắc nhở chúng ta rằng 20% khách hàng quan trọng giờ đây không còn tạo ra 80% doanh thu. Không phải do doanh số từ khách hàng chủ lực hay sản phẩm chính giảm, mà là vì phần "đuôi dài" trước đây bị bỏ qua nay đã dài hơn, và phần "ngoài lề" trước kia đang chiếm tỷ trọng ngày càng lớn.