Ethereum đang đứng tại một điểm nút “cộng hưởng đa tầng truyện thuyết” chưa từng có.

Ở cấp độ on-chain, quy mô staking ETH tiếp tục leo cao, từng bước thiết lập “điểm neo lãi suất phi rủi ro”; ở cấp độ tài chính truyền thống, ETF spot đã vận hành hơn một năm, khối lượng giao dịch và dòng tiền ròng đang tăng nhanh, đánh dấu việc nguồn vốn tuân thủ tiếp tục được đổ thêm; ở cấp độ doanh nghiệp, ngày càng nhiều công ty niêm yết trên sàn Mỹ lựa chọn đưa ETH vào dự trữ kho bạc một cách chiến lược.

Staking, ETF và kho bạc công ty - ba mạch dường như độc lập này đang tương hỗ lẫn nhau, cùng thúc đẩy ETH từ một token mã hóa đơn thuần tiến tới một tài sản tài chính tổng hợp với các thuộc tính sinh lợi, kênh tuân thủ và giá trị dự trữ doanh nghiệp.

Nếu câu chuyện của Bitcoin là “vàng kỹ thuật số”, thì truyện thuyết của Ethereum đang âm thầm chuyển hướng sang “sổ cái toàn cầu”, và sẽ đón thời khắc cộng hưởng then chốt vào năm 2025.

Staking Tăng Đều, “Lãi Suất Cơ Bản” của ETH Lộ Diện

Kể từ bản nâng cấp Thượng Hải vào tháng 4/2023 cho phép rút tiền staking, Ethereum đã hoàn toàn giải quyết được mối lo ngại về việc rút tiền ùn ứ như hồ chứa, giải phóng tiềm năng tăng trưởng của hệ sinh thái staking. Sau đó, thị trường phái sinh dựa trên LSD (Liquid Staking Derivatives - Token staking thanh khoản) nhanh chóng bùng nổ, đẩy tỷ lệ staking ETH lên cao không ngừng.

Tính đến thời điểm viết bài, lượng ETH đem staking đã vượt 33,8 triệu coin, tính theo giá hiện tại là khoảng 140 tỷ USD, chiếm hơn 25% tổng nguồn cung, tăng mạnh so với tỷ lệ staking khoảng 10% cách đây vài năm. Điều này không chỉ củng cố tính bảo mật của mạng lưới mà còn nâng cao tính khan hiếm của ETH ở khía cạnh cung-cầu.
Quan trọng hơn, staking ETH đang dần trở thành “điểm neo lãi suất” của tài chính on-chain.

Trong một năm qua, tỷ suất lợi nhuận staking hàng năm 3%-5% đã được thị trường chấp nhận rộng rãi, thậm chí được một số báo cáo nghiên cứu của tổ chức xem như “lợi tức trái phiếu kho bạc phiên bản on-chain”, hình thành mối quan hệ đối chiếu ngầm với đường cong lợi tức trái phiếu kho bạc Mỹ. Thuộc tính này khiến ETH không chỉ là tài sản giao dịch mà còn có logic cơ bản của sản phẩm thu nhập cố định (fixed-income-like).

Tất nhiên gần đây cũng xuất hiện một xu hướng ngược đáng chú ý - kể từ ngày 16/7, yêu cầu unstake (rút staking) ETH tăng đột biến, yêu cầu rút của validator (trình xác thực) tăng vọt từ dưới 2000 lên 475.000 vào ngày 22/7, thời gian chờ cũng kéo dài từ chưa đầy một giờ lên hơn 8 ngày.

Theo dữ liệu từ The Block, hiện hàng chờ rút có khoảng 670.000 ETH (khoảng 3,1 tỷ USD), vượt xa nhu cầu staking mới, thời gian xử lý dự kiến gần 12 ngày. Trong đó, việc giải tỏa vòng lặp staking có đòn bẩy trong bối cảnh giá tăng, rủi ro mất neo (de-pegging) của LST (Liquid Staking Token) và cơ hội arbitrage là nguyên nhân chính thúc đẩy lượng lớn ETH unstake. Do đó, Lido, EthFi và Coinbase là nguồn rút chính.

Tuy nhiên, bất chấp sự biến động do làn sóng unstake trong ngắn hạn, từ góc nhìn dài hạn, staking ETH đã dần trở thành “điểm neo lãi suất phi rủi ro” trên on-chain, trở thành một trong những logic tài chính cơ bản của ETH.

Đáng lưu ý, năm 2024 lợi tức trái phiếu kho bạc Mỹ duy trì lâu dài trong khoảng 4%–5%, điều này khiến lãi suất staking ETH từng có vẻ kém hấp dẫn. Tuy nhiên, khi Fed mở kênh cắt giảm lãi suất vào năm 2025, lợi nhuận staking 3%–5% của ETH lại có sức cạnh tranh, thậm chí trong một số mô hình rủi ro được coi là “lợi nhuận vượt trội” (excess return).

Điều này có nghĩa là một mối liên hệ ngầm sâu hơn đang được thiết lập giữa lãi suất on-chain của ETH và môi trường thanh khoản toàn cầu. Đặc biệt là khi các giao thức restaking (tái staking) như EigenLayer đã thu hút sự tham gia của hơn hàng chục tỷ USD giá trị ETH, tạo ra logic chuỗi “lợi tức staking → phí bảo hiểm tái staking (restaking premium) → bảo mật giao thức”.

Nói cách khác, ETH không chỉ là bản thân tài sản, mà còn dần trở thành tài sản thế chấp cơ bản của hệ thống tài chính Web3.

ETF Trở Thành Kênh Chính Cho Vốn Truyền Thống

Vào tháng 5/2024, SEC Hoa Kỳ đã phê duyệt đơn 19b-4 cho 8 quỹ ETF spot Ethereum, và chính thức niêm yết giao dịch vào ngày 23/7, đánh dấu việc kênh tuân thủ giữa ETH và Phố Wall chính thức thông suốt. Đến nay, ETF spot Ethereum đã hoạt động hơn một năm.

Một cách khách quan, ETF với vai trò là “cổng vào tuân thủ”, cung cấp cho các tổ chức truyền thống kênh phân bổ trực tiếp vào ETH, đồng thời giảm ma sát tuân thủ ở cấp độ tài chính và kiểm toán. Theo dữ liệu từ SoSoValue, tính đến nay, tổng giá trị tài sản ròng của ETF spot Ethereum tại Mỹ đã vượt 27 tỷ USD, chiếm khoảng 5,34% vốn hóa thị trường của Ethereum. Kể từ khi niêm yết, dòng tiền ròng tích lũy đạt 12,4 tỷ USD.

Chỉ là thị trường ban đầu thường đánh giá cao hiệu ứng ngắn hạn của những thứ mới và đánh giá thấp ảnh hưởng lâu dài của chúng. Sự phát triển của ETF spot ETH chính là hình ảnh thu nhỏ của quy luật này, bởi sự bùng nổ thực sự của ETF không xuất hiện ngay từ đầu – trước tháng 5 năm nay, khối lượng giao dịch hàng ngày của ETF ETH vẫn còn thấp, sự quan tâm của thị trường có hạn.

Bước ngoặt xuất hiện vào ngày 11/8/2025, khi đó dòng tiền ròng một ngày của ETF Ethereum lần đầu tiên vượt 1 tỷ USD. Trong đó, ETHA của BlackRock thu hút 640 triệu USD, FETH của Fidelity thu hút 277 triệu USD. Hiệu ứng hút vốn (siphon effect) của hai gã khổng lồ này nổi bật, cho thấy sự chuyển hướng thể chế hóa của ETF Ethereum đã hiện rõ.

Ý nghĩa của ETF nằm ở chỗ, nó không chỉ là “kênh dẫn” vốn, mà còn là “danh phận hợp pháp” trên báo cáo kiểm toán tuân thủ và báo cáo tài chính, làm giảm đáng kể trở ngại cho các tổ chức nắm giữ ETH. Một ý nghĩa sâu xa khác là nó mở ra con đường arbitrage và phân bổ cho các tổ chức tài chính xuyên biên giới.

Quan trọng hơn, mức độ tập trung nắm giữ ETF đã bắt đầu lộ diện. Hai ETF lớn từ BlackRock và Fidelity chiếm 2/3 thị trường ETF ETH tại Mỹ. Xu hướng tập trung vào các đầu tàu này không chỉ mang lại hiệu ứng hút vốn mà còn có thể đồng nghĩa với việc đặc điểm “định giá thể chế hóa” của ETH trong tương lai sẽ ngày càng rõ rệt.

ETH Gia Tăng Ồ Ạt Vào Bảng Cân Đối Kế Toán Của Cổ Phiếu Mỹ

Nếu việc MicroStrategy nắm giữ BTC là một case study mang tính bước ngoặt về việc công ty đại chúng đưa tài sản crypto vào bảng cân đối kế toán, thì bắt đầu từ năm 2025, ETH cũng đang đón một bước ngoặt tương tự.

Gần đây, ngày càng nhiều doanh nghiệp niêm yết Mỹ lựa chọn đưa ETH vào kho bạc, và không phải nắm giữ mang tính biểu tượng, mà là phân bổ quy mô lớn, mang tính chiến lược.

Lấy BitMine làm ví dụ, theo tiết lộ chính thức, lượng tài sản crypto nắm giữ của họ đã vượt 6,612 tỷ USD, tăng khoảng 1,7 tỷ USD so với 4,9 tỷ USD của tuần trước đó. Trong đó, BitMine nắm giữ 1,523 triệu ETH (tính theo giá hiện tại 4.326 USD/coin), đồng thời cũng nắm giữ 192 BTC.

Đồng thời, công ty niêm yết trên Nasdaq là Cosmos Health cũng thông báo đã đạt được thỏa thuận mua chứng khoán trị giá tối đa 300 triệu USD với một nhà đầu tư tổ chức Mỹ để khởi động chiến lược kho bạc ETH, với cơ sở hạ tầng lưu ký và staking được cung cấp bởi BitGo Trust.

Xu hướng chủ động đưa vào kho bạc này khác với việc phân bổ thụ động thông qua ETF: ETF chủ yếu đáp ứng nhu cầu tiếp xúc (exposure) của sản phẩm tài chính, trong khi việc doanh nghiệp trực tiếp mua ETH và đưa vào kho bạc có nghĩa là ETH đang trở thành phương tiện thanh toán thực tế và tài sản dự trữ. Dù là đa dạng hóa tài chính, thanh toán xuyên biên giới, hay khuyến khích nhân viên và khuyến khích R&D, ETH đều bắt đầu thể hiện tiềm năng ứng dụng như một “tài sản thanh khoản” (liquid asset).

Nhìn chung, sau làn sóng bị gièm pha rộng rãi trước đó, đa truyện thuyết của Ethereum đang hình thành sức mạnh tổng hợp:

Lợi tức staking mang lại cho ETH điểm neo lãi suất kiểu “trái phiếu kho bạc”;

ETF mở ra kênh phân bổ cho vốn tuân thủ;

Kho bạc doanh nghiệp lại trao thêm giá trị thực cho ETH với tư cách dự trữ và thanh toán;

Ba mạch đan xen, cùng thúc đẩy ETH từ “token mã hóa” tiến tới “tài sản cơ sở hạ tầng tài chính”.

Nếu Bitcoin trong kho bạc doanh nghiệp đại diện cho “vàng kỹ thuật số”, thì truyện thuyết giá trị của Ethereum đang dần hướng đến “cốt lõi thanh khoản của sổ cái toàn cầu”.