Điểm chính
Blockchain mô-đun giới thiệu cách tiếp cận đa tầng, tối ưu hóa khả năng mở rộng, bảo mật và tùy chỉnh của mạng.

Blockchain mô-đun tách các chức năng chính như thực thi, thanh toán, đồng thuận và khả năng sẵn sàng dữ liệu thành các lớp riêng biệt để cải thiện thông lượng mà vẫn duy trì tính phi tập trung và bảo mật.

Các dự án như Celestia và Dymension đang khám phá tiềm năng của kiến trúc blockchain mô-đun để giải quyết các thách thức liên quan đến "tam nan blockchain" (cân bằng giữa bảo mật, khả năng mở rộng và phi tập trung).

Giới thiệu
Kể từ khi ra đời, không gian blockchain đã phát triển đáng kể, với các nhà phát triển không ngừng tìm cách cải thiện khả năng mở rộng, bảo mật và phi tập trung. Các blockchain truyền thống (monolithic) xử lý mọi tác vụ trên một chuỗi duy nhất thường gặp khó khăn về khả năng mở rộng, nâng cấp và yêu cầu phần cứng cho các nút xác thực. Để giải quyết những hạn chế này, khái niệm blockchain mô-đun đã xuất hiện như một giải pháp đầy hứa hẹn.

Blockchain mô-đun là gì?
Khác với blockchain monolithic, blockchain mô-đun áp dụng kiến trúc đa tầng, chia các chức năng cốt lõi thành các lớp chuyên biệt. Bằng cách phân bổ nhiệm vụ cụ thể cho từng lớp, blockchain mô-đun tạo ra hệ thống có khả năng mở rộng và tùy chỉnh cao hơn mà không ảnh hưởng đến tính phi tập trung hay bảo mật.

Cách hoạt động của blockchain mô-đun
Blockchain mô-đun thường tách bốn chức năng chính: thực thi, thanh toán, đồng thuận và khả năng sẵn sàng dữ liệu. Thực thi liên quan đến xử lý giao dịch, thanh toán đảm bảo an toàn cho đích đến giao dịch, đồng thuận xác minh tính hợp lệ của giao dịch, và khả năng sẵn sàng dữ liệu chịu trách nhiệm lưu trữ dữ liệu giao dịch. Thiết kế mô-đun này mang lại sự linh hoạt và hiệu quả cao hơn, cung cấp giải pháp tối ưu cho bài toán mở rộng trong tam nan blockchain.

Tổng quan về mạng mô-đun
Blockchain mô-đun có thể được triển khai theo nhiều cách, mỗi cách có đặc điểm riêng. Các phương pháp phổ biến bao gồm rollup, validium và rollup chủ quyền.

Rollup là lớp thực thi xử lý giao dịch trước khi công bố dữ liệu lên mạng Layer 1 (L1).

Validium là một dạng rollup khác, xử lý giao dịch ngoài chuỗi trước khi gửi dữ liệu lên L1. Validium cũng dựa vào mạng xác thực bằng chứng cổ phần (PoS).

Rollup chủ quyền đặc biệt ở chỗ vừa là lớp thực thi vừa là lớp thanh toán, với các khối dữ liệu được công bố trực tiếp lên rollup. Rollup chủ quyền không cần hợp đồng thông minh L1 để xác minh.

Ưu và nhược điểm của blockchain mô-đun
So với thiết kế monolithic, kiến trúc blockchain mô-đun mang lại nhiều lợi ích như khả năng mở rộng, linh hoạt và tương tác tốt hơn. Tuy nhiên, ngoài những ưu điểm này, việc xây dựng blockchain mô-đun phức tạp hơn, và ngưỡng học hỏi vẫn cao đối với người dùng và nhà phát triển.

Ưu điểm

1. Khả năng mở rộng vượt trội: Blockchain mô-đun phân phối các tác vụ tiêu tốn tài nguyên trên nhiều lớp, giúp tăng thông lượng tổng thể mà không ảnh hưởng đến tính phi tập trung.

2. Linh hoạt và tương tác: Lớp nền tảng mô-đun có tính linh hoạt cao, thúc đẩy khả năng tương tác giữa nhiều chuỗi Layer 1 và Layer 2. Nhờ đó, nhà phát triển có thể chạy Máy ảo Ethereum (EVM) hoặc các máy ảo khác tùy chọn.

3. Phát triển ứng dụng đa năng: Blockchain mô-đun hỗ trợ phát triển ứng dụng phổ thông, giảm thiểu rào cản cho người dùng trong hệ sinh thái. Từ đó, các ứng dụng phi tập trung (DApp) đa năng, an toàn và hiệu quả sẽ ngày càng phổ biến.

4. Tùy chỉnh công nghệ: Nhà phát triển có thể tự do lựa chọn máy ảo phù hợp với nhu cầu, tạo ra môi trường linh hoạt và thân thiện hơn.

Nhược điểm

1. Độ phức tạp khi phát triển: Xây dựng trên blockchain mô-đun khó khăn hơn so với blockchain monolithic. Điều này làm tăng độ khó cho người dùng và nhà phát triển, có thể làm chậm tốc độ phổ cập.

2. Kiểm thử hạn chế: Khác với các mạng monolithic như Ethereum hay Bitcoin, mạng mô-đun chưa được kiểm thử nhiều trong thực tế. Các chuỗi truyền thống đã trải qua kiểm thử kỹ lưỡng, trong khi mạng mô-đun vẫn cần chứng minh khả năng xử lý lưu lượng cao.

3. Giai đoạn đầu phát triển: Blockchain mô-đun vẫn đang trong giai đoạn sơ khai. Dù nhận được sự quan tâm lớn, các mạng này thiếu kiểm thử và xác thực