Tại sao Buffett không thích trái phiếu?

Những nhà đầu tư quen thuộc với "Huyền thoại đầu tư" Warren Buffett đều biết rằng nhà đầu tư vĩ đại nhất mọi thời đại này hầu như không thích đầu tư vào trái phiếu. Hơn nữa, Buffett cũng không che giấu sự coi thường của mình đối với loại tài sản này.

Trong nhiều lý thuyết đầu tư phổ biến, "cân bằng phân bổ tài sản" và "cân bằng cổ phiếu và trái phiếu" dường như là chủ đề không thể bỏ qua. Tuy nhiên, Buffett chưa bao giờ nghĩ như vậy.

Trong một cuộc phỏng vấn với CNBC (Kênh tin tức và kinh doanh Mỹ) vào năm 2011, Buffett đã bày tỏ quan điểm về trái phiếu như sau:

"Tôi không thích trái phiếu ngắn hạn, và cũng không thích trái phiếu dài hạn. Nếu bạn muốn tôi nói chi tiết hơn, tôi cũng không thích trái phiếu trung hạn. Tôi chỉ nghĩ rằng, với lãi suất thấp như vậy, việc bỏ tiền vào một khoản đầu tư có lợi nhuận cố định là một quyết định tồi tệ (a terrible mistake)."

Vậy, tại sao Buffett không thích trái phiếu? Lý do rất đơn giản: lợi nhuận dài hạn của trái phiếu trong hầu hết thời gian đều quá thấp.

Cần biết rằng, trong suốt sự nghiệp đầu tư của mình, tỷ lệ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) của Buffett đạt khoảng 20%. Trong khi đó, lợi nhuận từ trái phiếu hầu như luôn thấp hơn nhiều so với con số này.

Nếu xem xét trái phiếu dài hạn không rủi ro hoặc rủi ro thấp, lãi suất của chúng thường dưới 5%. Đối với trái phiếu ngắn hạn, tình hình còn tệ hơn, với lợi suất thấp hơn nhiều so với trái phiếu dài hạn.

Con số 5% nói trên thậm chí đã là mức lợi suất trái phiếu tương đối cao trong lịch sử. Trong thời kỳ lãi suất thấp, lợi nhuận từ trái phiếu dài hạn có thể chỉ đạt 2% hoặc thấp hơn.

Tất nhiên, một số trái phiếu rủi ro cao hoặc thậm chí trái phiếu rác (junk bonds) có lợi suất cao hơn. Tuy nhiên, lợi suất cao hơn này đi kèm với rủi ro vỡ nợ. Nói cách khác, sau khi trừ đi chiết khấu rủi ro, lợi nhuận thực tế vẫn không cao.

Với logic trên, chúng ta hiểu tại sao Buffett không thích trái phiếu. Đối với một người có lợi nhuận dài hạn 20%, thật khó để khiến ông ấy quan tâm đến trái phiếu.

Trong hầu hết thời gian, mỗi đồng tiền Buffett đầu tư vào trái phiếu đều làm giảm lợi nhuận tổng thể của ông.

Dĩ nhiên, luôn có ngoại lệ. Một số nhà đầu tư có thể hỏi: "Anh nói Buffett không thích trái phiếu, nhưng tại sao năm 2024-2025 ông ấy lại mua nhiều trái phiếu ngắn hạn của Mỹ?"

Lý do rất đơn giản: Buffett thường tránh trái phiếu vì lợi nhuận quá thấp. Nhưng vào năm 2024-2025, tình hình đã thay đổi.

Thứ nhất, lúc này, Buffett đã có quá nhiều tiền, đến mức lợi nhuận trung bình của ông bắt đầu giảm.

Theo báo cáo năm 2024 của Berkshire Hathaway, khoản thuế công ty này nộp tương đương 5% tổng thuế doanh nghiệp toàn nước Mỹ. Với quy mô khổng lồ như vậy, việc tạo ra lợi nhuận vượt trội là cực kỳ khó.

Trên thực tế, nếu xem xét lợi nhuận của Buffett, CAGR cả sự nghiệp của ông là khoảng 20%, nhưng không đồng đều.

Đầu sự nghiệp, khi vốn còn nhỏ (trước khi Berkshire Hathaway trở thành công cụ đầu tư chính), lợi nhuận của ông từng vượt 30%. Về sau, con số này giảm xuống còn khoảng 10%. Nguyên nhân chính là quy mô của Berkshire quá lớn, khiến Buffett khó tìm đủ cơ hội đầu tư chất lượng.

Thứ hai, năm 2024-2025, định giá cổ phiếu Mỹ đã rất đắt—đỉnh của thị trường bò.

Cuối cùng, trong giai đoạn này, lợi suất trái phiếu ngắn hạn Mỹ tăng do lạm phát cao kéo dài và chính sách tiền tệ thắt chặt của Fed.

Dưới tác động của ba yếu tố này, trái phiếu bỗng trở thành lựa chọn khả thi cho danh mục khổng lồ của Buffett. Do đó, việc Buffett mua một số trái phiếu là điều dễ hiểu.

Tuy nhiên, với những nhà đầu tư học theo phương pháp của Buffett, điều quan trọng là nắm được tinh thần chứ không phải hành động nhất thời.

Nói cách khác, việc Buffett mua trái phiếu năm 2024-2025 là do ba yếu tố: lợi nhuận giảm vì quy mô, thị trường cổ phiếu quá nóng, và lợi suất trái phiếu cao.

Điều này không có nghĩa trái phiếu là khoản đầu tư tốt. Khi thiếu ba điều kiện trên, nhà đầu tư nên áp dụng tư duy cốt lõi của Buffett—tránh trái phiếu—thay vì bắt chước hành động mua trái phiếu nhất thời của ông.

Vậy, làm thế nào với biến động ngắn hạn do không nắm giữ trái phiếu?

Nhiều lý thuyết khuyên "cân bằng cổ phiếu-trái phiếu" để giảm biến động và làm danh mục trông "an toàn" hơn.

Nhưng "an toàn" ở đây chỉ là biến động giá nhỏ hơn, không phải an toàn tài sản thực sự—hai khái niệm này khác nhau căn bản.

Hơn nữa, việc mua trái phiếu để giảm biến động phải trả giá bằng lợi nhuận dài hạn thấp hơn—hiệu suất trái phiếu vốn không ấn tượng. Vì vậy, với một số nhà đầu tư, phân bổ vào trái phiếu chỉ để giảm biến động là không khôn ngoan.